stadskantoor 1, tilburg

in het kader van een stadsdebat inzake de geplande renovatie van stadskantoor 1, heb ik mijn standpunt geformuleerd en toegezonden aan de betrokken beleidsmakers

 

renovatie stadskantoor 1

stadskantoor 1 behoort, samen met de katterug, het kantongerecht, de concertzaal, de schouwburg en de heikese kerk, tot de beeldbepalende gebouwen van de door van de broek en bakema ontworpen tilburgse stadscampus aan de zuidrand van het oude centrum, een toekomstig rijksbeschermd stadsgezicht. Het gebouw wordt in een studie over de tilburgse architectuur en stedenbouw in de wederopbouwperiode 1940-1970 genoemd als een belangrijk landmark, en als zodanig bovengemiddeld gewaardeerd

in deze stadscampus zijn over een uitgestrekt gebied door de stedenbouwkundige grootschalige gebouwen geplaatst waartussen in elkaar overlopende grote stedelijke ruimten ontstaan, dit als tegenhanger van het fijnmazige patroon van smalle straten in het aangrenzende oude centrum

in architectonische zin kenmerkt de zorgvuldig gedetailleerde strakke bovenbouw van stadskantoor 1, met gevelbeplating van glanzend zwart graniet en slanke zilverkleurige kozijnprofielen, zich als streng ten opzichte de overige gebouwen op de stadscampus. Een strengheid die in overeenstemming is met de functie van het gebouw, back-office van een stadskantoor. De bovenbouw bestaat uit een hoog deel en een lager, sterk horizontaal geleed bouwblok

de glanzend zwarte kleur van de bovenbouw, laat de geheel afwijkende architectuur van het helderwitte paleis-raadhuis, op bijzondere wijze tot zijn recht komen

de onderbouw daarentegen is door de architect zo veel mogelijk transparant uitgevoerd, met hoge glaspanelen van vloerniveau tot aan de onderzijde van de massa van de bovenbouw. Op de meeste plaatsen zijn de glaspanelen ver teruggeplaatst, al dan niet met een arcade. De verdiepinghoge glasgevels in combinatie met hun terugliggende positie laten de binnen- en buitenruimte op bijzondere wijze in elkaar overgaan. De stedelijke ruimte van de campus loopt door onder de bovenbouw, die het maaiveld nergens raakt Ook hier is de vormgeving op heldere wijze uitgewerkt in overeenstemming met de functie van de beganegrond van het gebouw, front-office van een stadskantoor

met name op het gebied van arbo-wetgeving en werkklimaat vertoont stadskantoor 1 gebreken. Tegelijk met deze noodzakelijke aanpassingen wil het college van B&W het gebouw een voorbeeld maken van energiezuinig bouwen. Daarnaast moet de raadszaal, als zenuwcentrum van het gemeentelijk beleid, van buiten af meer zichtbaar worden

het is de uitdaging voor de architect bij zulke noodzakelijke aanpassingen de bestaande hierboven genoemde kwaliteiten van het gebouw als uitgangspunt te nemen, waar mogelijk de aanpassingen te gebruiken om die kwaliteiten zelfs te versterken. Eerder is dat ook oa bij de actualisering van de stadschouwburg en de herbestemming van de kunstacademie aan de professor cobbenhagenlaan prima gelukt. We kunnen nu een voorbeeld stellen voor de renovatie van de industriële monumenten in de spoorzone

te vaak hebben in het verleden van tilburg voor de stad kenmerkende stedenbouwkundige structuren en gebouwen plaats moeten maken voor nieuwe ontwikkelingen. Voordat de nieuwe plannen geheel zijn uigevoerd, worden vaak al weer andere keuzes gemaakt. Tilburg is – hoewel nog maar net 200 jaar oud – al veel waardevolle beeldbepalende gebouwen kwijtgeraakt, zo ook het vorig gemeentehuis aan de zuidzijde van de oude markt. We moeten ook gebouwen de tijd gunnen om mooi oud te worden

het winkelrondje

als het al wenselijk is aan de zuidzijde van het oude centrum het winkelgebied uit te breiden, mag dit niet leiden tot uitbreiding van de beganegrond van stadskantoor 1 met een voor dit gebouw vreemde winkelfunctie. Het moge duidelijk zijn dat zo’n aanpassing   een zeer negatieve uitwerking zal hebben op de hierboven voor het gebouw op zich, als ook voor de relatie tussen het gebouw en zijn omgeving als waardevol omschreven samenhang tussen onderbouw en bovenbouw, respectievelijk tussen gebouw en de stedelijke ruimte er om heen

wel is het in dat geval denkbaar dat de huidige kantoorfuncties onder in de lage vleugel van het gebouw, verruild worden voor een publieke, bijvoorbeeld horeca functie in combinatie met bijvoorbeeld het personeelsrestaurant, of aangevuld met ‘openbare’ flex-werkplekken

door de stedelijke ruimte tussen het oude centrum en stadskantoor 1 te verkleinen tot een smalle winkelstraat, wordt bovendien de idee van de stadscampus hier op niet acceptabele wijze aangetast

overigens, als over ruim een jaar de lang ontbeerde doorgangen onder het hoogspoor bij stationsstraat en willem-2straat gereed zijn, zal de centrum-functie van deze beide straten versterken. Wordt het dan niet logisch met deze beide straten een winkelrondje tussen heuvelstraat en spoorlaan aan te leggen, cq het oude centrum in z’n geheel als de ‘negen straatjes’ van tilburg te ontwikkelen ?