m’iHome

industrial design

als besloten wordt een nieuw product te gaan ontwikkelen, trekt een team van ontwerpers er een periode van meerdere jaren voor uit om na te denken over de ontwerp-uitgangspunten, vervolgens te ontwerpen, te overleggen over de toe te passen materialen en na te denken over de wijze van produceren. Er worden proefmodellen gemaakt, uitgangspunten worden waar nodig bijgesteld, het ontwerp wordt waar nodig aangepast. Nadat men zeker weet dat het ontwerp volledig is uitgekristalliseerd en optimaal voldoet aan alle vooraf geformuleerde eisen, en in het uiteindelijke fabricageproces geen onvoorziene problemen meer te verwachten zijn, wordt geïnvesteerd in de aanschaf van machines en materialen om het product gedurende langere tijd in grote aantallen te kunnen maken. Productie vindt plaats in een binnenmilieu, om met betrekking tot de kwaliteit van het product en de voortgang van de productie, niet afhankelijk te zijn van weersinvloeden.

in deze studie wil ik onderzoeken of er mogelijkheden zijn om ook in de woningbouw de principes van industrieel ontwerp en industriële productie toe te passen

keuzemogelijkheden gebruiker

hoewel m’iHome is samengesteld uit industriëel vervaardigde serieproducten, behoren optimale keuzemogelijkheden voor de gebruiker met betrekking tot afmetingen, architectonische uitstraling, indeling, afwerkingsniveau ed tot de ontwerpuitgangspunten. De uit verschillende modules samengestelde hoofddraagstructuur is multifunctioneel en vrij-indeelbaar. De afmetingen van de modules zijn zodanig dat allerlei functies hierin kunnen worden ondergebracht. M’iHome kan vervolgens in meer of mindere mate worden ingedeeld met gestandaardiseerde inbouw- en installatie-paketten. Montage vindt zodanig plaats dat alle onderdelen op een later moment weer eenvoudig kunnen worden gedemonteerd, en voor een andere indeling of op een andere plaats kunnen worden hergebruikt.

met betrekking tot de gevelbehandeling kan de opdrachtgever kiezen uit een diversiteit aan bouwelementen, voor een bouwstijl die aansluit bij zijn persoonlijke voorkeur

prijsgarantie

m’iHome is een vooraf zorgvuldig uitgedacht integraal systeem voor woningbouw. Alle gewenste componenten als ook de manier waarop deze componenten toegepast en gemonteerd worden, zijn bekend als met de assemblage van de onderdelen begonnen wordt. Een van de ontwerpuitgangspunten voor het bouwsysteem is dat de bouwtijd op de bouwplaats zo beperkt mogelijk moet zijn, en assemblage van de onderdelen in principe niet afhankelijk mag zijn van de weersomstandigheden

de aankoopprijs van de gekozen componenten, zowel van de hoofddraagstructuur, als van de inbouw-, afbouw- en installatie-paketten, wordt helder in een catalogus aangegeven. Externe factoren, zoals weersinvloeden, zijn slechts in beperkte mate van invloed op de montagetijd, zodat ook deze montagekosten met redelijke nauwkeurigheid vooraf kunnen worden vastgesteld. De totale bouwkosten zijn daarmee bekend op het moment dat met de bouw begonnen gaat worden. Overigens zal er gestreefd worden naar zodanige montagemethoden dat hiervoor geen gespecialiseerde vakmensen noodzakelijk zijn. Uitgangspunt is dat een wat handige klusser, met hulp van vrienden en bekenden, m’iHome in elkaar kan zetten

ruimtelijke kwaliteit

‘in de wereld van de architectuur gaat het steeds om ruimte. De gebruiker vraagt om ruimte, waarbij zijn gedachten zich veelal beperken tot een tweedimensionale ruimtevraag. Hij denkt vooral in oppervlakte en relaties tussen de afzonderlijke ruimtes. De architect, de vormgevende kunstenaar, beantwoordt de vraag met een driedimensionaal ruimtelijk concept, het gebouw. Hij levert de extra dimensie – de ruimtelijke kwaliteit, de sfeer – die de gebruiker de mogelijkheid biedt zijn ideeën optimaal te ontwikkelen’

m’iHome onderscheidt zich tenminste van alle andere bouwsystemen door zijn ruimtelijke en architectonische kwaliteiten: in dat opzicht zijn termen als inspirerend en vernieuwend zonder meer van toepassing. De bedoeling is eerder uitdagende, multifunctionele ruimten aan te bieden, dan een volledig voorgeprogrammeerde woning

particulier opdrachtgeverschap

m’iHome moet de potentiële woningbezitter weer in de gelegenheid stellen zijn eigen huis te bouwen: het initiatief ligt en blijft in zijn hand. Hij maakt zelf de keuzes met betrekking tot woninggrootte en -indeling, toe te passen afwerking en installaties en architectuur. Zoals eerder gezegd kan hij ook zelf de bouwkosten van zijn woning vooraf zelf nauwkeurig bepalen

de opdrachtgever houdt de regie, hij kan zelf beslissen of hij voor de assemblage van de geselecteerde bouwelementen, al dan niet een bouwbedrijf inschakelt. Een en ander leidt tot een volgend ontwerpuitgangspunt: alle toe te passen bouwelementen moeten zodanig beperkt van afmetingen en gewicht zijn, dat deze in de praktijk ook daadwerkelijk zonder gebruik te maken van zwaar materieel verwerkt kunnen worden

architectuur

het m’iHome bouwsysteem moet bestaan uit een dragend casco, waartegen aan de buitenzijde gevelelementen worden gemonteerd. Deze gevelelementen kunnen in hoofdzaak gesloten zijn, met kleine raamopeningen, maar ook moet gekozen kunnen worden voor een voornamelijk transparante gevelbehandeling, al dan niet met overstekken van vloeren of daken. Een nieuw ontwerpuitgangspunt voor het dragende casco is dat toepassing van zulke verschillende geveltypes mogelijk moet zijn

daarnaast kan de koper een keuze maken uit gevelelementen in diverse kleuren, refererend naar een meer traditionele, dan wel een eigentijdse bouwstijl

m’iHome zal zich in die zin onderscheiden van vrijwel alle andere producten van systeembouw, dat het ook aan door architectuurcritici te stellen eisen zal kunnen voldoen

integraal ontwerp

m’iHome zijn niet alleen wanden, vloeren, daken en gevels, ook alle gewenste installaties, zoals verwarming, ventilatie, water, sanitair, en electra zijn mee-ontworpen. Over al deze onderdelen is vooraf nagedacht om te voorkomen dat, nadat het casco gereed is, er al weer gebroken moet gaan worden. Waar nodig zijn installatie-onderdelen, zoals leidingen en kanalen in de bouwkundige elementen opgenomen, maar vaak zullen deze als ‘schoonwerk’ in het zicht gemonteerd worden, zodat aanpassingen of uitbreidingen van de installaties op een later moment eenvoudig mogelijk zijn. In het zicht blijvende installatie-onderdelen, zoals luchtkanalen, leidinggoten ed zijn uiteraard zo ontworpen, dat ze een visuele bijdrage leveren aan het m’iHome concept

duurzaam bouwen

voor het project m’iHome gaan we op zoek naar misschien voor de woningbouw ongebruikelijke bouwmaterialen. Voor alle toe te passen materialen geldt dat de winning van grondstoffen vóór, alsmede het energieverbruik tijdens de productie van deze materialen, het transport alsmede uiteindelijk het weer verwijderen van deze materialen in principe niet mag leiden tot enige belasting voor het milieu. De principes van ‘cradle to cradle’ zullen waar enigszins mogelijk worden toegepast

‘duurzaam bouwen is onderdeel van een andere bewustere houding ten opzichte van de schepping. We moeten niet proberen in te grijpen in een natuurlijk systeem wat zo complex is dat we het evenwicht toch nooit zullen kunnen begrijpen, laat staan benaderen. Ook onze bebouwde omgeving moeten we vormgeven volgens de wetten der natuur’

thomas rau, architect

‘met een zo slim mogelijk gebruik van grondoppervlak, grondstoffen en energiebronnen moet een zo maximaal mogelijk (materieel én immaterieel) rendement worden behaald voor eigenaren, gebruikers en voor de samenleving, de economie en voor het ecosyteem als geheel’

anne-marie rakhorst, search

energieverbruik en water

nadat we bij de bouw van de woning alles in het werk hebben gesteld om het milieu zo min mogelijk te belasten, spreekt het voor zich dat we ook bij het gebruik van de woning een zelfde doelstelling voor ogen hebben. We streven naar een zogenaamde ‘energie 0-woning’, met dien verstande dat de te nemen maatregelen een prettig en comfortabel gebruik van de woning niet in de weg mogen staan. Tegelijk proberen we uiteraard de extra investeringskosten om te komen tot een ‘energie 0-woning’, zo beperkt mogelijk te houden: de terugverdientijd moet gunstig zijn

met betrekking tot waterhuishouding zijn besparing, en voor zover mogelijk hergebruik van afvalwater ontwerpuitgangspunten. Lozingswater, zowel hemel- als afvalwater, zou op zo kort mogelijke afstand van de woning aan de natuur teruggegeven moeten worden

kosten

realisatie van m’iHome geschiedt in principe zonder tussenkomst van een aannemer of projectontwikkelaar. De bouwkosten kunnen geheel transparant in beeld worden gebracht. De praktijk van zelfbouwprojecten in kleine gemeenten, oa in noord-brabant, heeft de afgelopen jaren geleerd dat ten opzichte van reguliere ontwikkeltrajecten aanzienlijke financiële voordelen kunnen worden behaald. Zulke voordelen kunnen worden ingezet om extra kosten ten gevolge van het toepassen van duurzame materialen en energiebesparende installaties mogelijk te maken

geheel onduidelijk is op dit moment nog of het toepassen van industriëel, in serie vervaardigde bouwelementen, kostenverhogend werkt. Zoals eerder opgemerkt, is te verwachten dat onafhankelijkheid van weersinvloeden bij de realisatie van de woning en de kortere bouwtijd, de eventuele hogere kosten van de toe te passen materialen zouden moeten kunnen compenseren

ontwerpuitgangspunten

industriëel vervaardigd, serieproductie

modulair bouwsysteem

beperkte bouwtijd, onafhankelijk van weersinvloeden

geïntegreerde installaties

alle onderdelen makkelijk te verwerken, licht van gewicht

efficiënte transportmogelijkheden en verpakking

flexibel, hoofddraagconstructie multifunctioneel en vrij-indeelbaar

keuzemogelijkheden mbt afmetingen, afwerkings-niveau en architectuur

uitdagende ruimtelijke en bijzondere architectonische kwaliteit

gevelelementen, inbouwpakketten en installaties demontabel en te hergebruiken

duurzaam, ‘cradle to cradle’

energie-0 concept, met spaarzaam waterverbruik